Nace Horizonte Rural, un programa para potenciar a innovación no sector lácteo

Central Lechera Asturiana e a Cooperativa Ganadera del Valle de Los Pedroches (COVAP) presentan ‘Horizonte Rural’, un programa de innovación aberta co que pretenden abordar os retos máis relevantes da gandería de vacún de leite e da produción láctea desde as perspectivas económicas, sociais e ambientais.

Ambas as entidades presentaron a iniciativa no Ministerio de Agricultura nun evento presidido polo ministro Luis Planas. Así, indicaron que pretenden impulsar solucións tecnolóxicas sustentables e escalables que transformen as actividades gandeiras mediante o fomento da colaboración de ambas as cooperativas con emprendedores, startups, expertos e institucións. Para a posta en marcha deste proxecto, ambas as entidades contan coa colaboración de Social Nest Foundation.

O programa fixa como obxectivos a identificación de solucións e de proxectos innovadores que melloren a produtividade, a sustentabilidade social e ambiental e a resiliencia da gandaría de vacún de leite e do sector.

Proxectos para resolver os retos do sector
O programa dispón dunha convocatoria aberta, á que se poderán presentar diferentes propostas. A selección farase en base a aqueles proxectos que resolvan mellor os retos que expón o programa: a eficiencia tecnolóxica vinculada á xeración de ferramentas dixitais e de automatización para optimizar a produtividade das ganderías; a sustentabilidade ambiental, centrada no desenvolvemento de modelos produtivos de economía circular que reduzan a pegada hídrica e de carbono; e a continuidade do sector relacionada coa substitución xeracional e a incorporación de mozas ás comunidades rurais.

Os proxectos considerados finalistas presentaranse nun Demo Day, no que serán avaliados por un xurado

O programa ten un ámbito internacional, aínda que as entidades seleccionadas deberán operar en España e deberán ter relación con operacións do sector gandeiro vinculadas á sustentabilidade, a tecnoloxía ou a substitución xeracional.

Tras a inscrición, cuxo prazo previsto é ata o 9 de marzo de 2025 na web horizonterural.es, un comité evaluador composto por expertos de Central Lechera Asturiana, COVAP e Social Nest, revisará as candidaturas e preseleccionará varios proxectos. Así, os considerados finalistas presentaranse nun Demo Day, no que serán avaliados por un xurado composto por expertos do sector agroalimentario, investidores e representantes de ambas as cooperativas. Neste evento seleccionaranse o tres gañadores, que obterán ata 10.000 euros para o desenvolvemento do seu proxecto piloto.

Unha vez seleccionadas as tres propostas, estas terán tres meses para desenvolver as solucións presentadas, para o que contarán con acceso ás instalacións e aos datos máis relevantes para validar as operacións a realizar e cun seguimento técnico e estratéxico para asegurar o cumprimento dos obxectivos. Antes de finalizar 2025, avaliaranse os resultados obtidos e decidirase sobre o potencial de cada idea e posibilidades de implantación a maior escala.

Reto de Horizonte Rural
O ministro de Agricultura destacou o esforzo que está a realizar o sector lácteo para avanzar cara a un modelo máis sustentable e produtivo. “Atopámonos ante unha reestruturación progresiva grazas á profesionalización do sector onde a innovación e a dixitalización son fundamentais”.

Pola súa banda Alberto Álvarez Rodríguez, presidente do Grupo Central Lechera Asturiana indicou que “iniciativas como esta lévannos a impulsar o noso propósito máis aló do noso contexto actual. Da man das persoas máis innovadoras e creativas coas que sexamos capaces de conectar, buscamos dar solución a moitos dos retos que afronta a gandería láctea. Un compromiso co futuro do noso sector, onde a tecnoloxía e as mellores solucións poranse ao servizo dunha nova xeración de familias gandeiras”.

Para o presidente de COVAP, Ricardo Delgado Biscaíño, “Horizonte Rural é un programa que supón importantes beneficios para os candidatos, xa que lles ofrece unha posibilidade de financiamento, a validación técnica das súas ideas ou colaborar con dúas cooperativas de referencia no ámbito agroalimentario, pero tamén se trata dunha oportunidade para nós como promotores pois nos permitirá resolver os retos sociais e ambientais aos que se enfronta o sector”.

O ministro fai unha radiografía da situación do sector

O ministro de Agricultura destacou o esforzo do sector lácteo para avanzar cara a un modelo máis sustentable e produtivo. “Atopámonos ante unha reestruturación progresiva grazas á tecnificación e profesionalización do sector onde a innovación e a dixitalización son fundamentais”.

Planas destacou a substitución xeracional coma un dos retos máis importantes de futuro. No caso do vacún de leite soamente o 20 % dos gandeiros son menores de 41 anos. “Por iso comprometémonos a desenvolver nesta lexislatura unha nova lei de agricultura familiar que inclúa medidas que faciliten a continuidade xeracional nas explotacións?, puntualizou Planas.

Na mesma liña, recoñeceu que o sector “está inmerso nun proceso de reestruturación, grazas a unha maior profesionalización das explotacións”. Segundo o ministro, “a pesar dun descenso progresivo do número de gandeiros, hai que destacar o crecemento do tamaño medio das explotacións e o incremento nos rendementos dos animais grazas ás melloras en alimentación, sanidade, benestar e xenética”.

En datos, indicou que no 2024 producíronse en España 7,44 millóns de toneladas de leite, o 3,1 % máis fronte á media do último quinquenio e o 1,5 % máis en comparación con 2023.

Así, tamén destacou o papel protagonista das cooperativas no futuro da agroalimentación. Segundo o ministro, “as máis de 3.500 cooperativas son a columna vertebral do sector e da España rural” pola súa capacidade para innovar e crear emprego.