FEUGA presenta en Cimag-GandAgro distintos proxectos para avanzar na innovación e sustentabilidade dos sectores forestal e lácteo

Patricia Fernández García, Beatriz Calviño Vázquez e Adrián Prol, gestores de Innovación e Proxectos Nacionais de FEUGA

A Fundación Empresa Universidade Galega (Feuga) aproveitou a celebración de GandAgro para presentar diferentes grupos operativos dos que forma parte. Así, na segunda xornada da Feira Profesional de Maquinaria, Agricultura e Gandaría, a entidade abordou investigacións de estratexias innovadoras no sector forestal e o impulso da sustentabilidade no sector lácteo.

Cabe puntualizar que os grupos operativos son unha das ferramentas crave na execución do Plan Estratéxico da Política Agraria Común (PEPAC) 2023-2027 para modernizar a agricultura e as zonas rurais. Fomentan, a maiores, a posta en común do coñecemento, a innovación e a dixitalización nas zonas agrícolas e rurais.

Innovación no sector forestal
Durante a presentación dos proxectos interviñeron Patricia Fernández García, Beatriz Calviño Vázquez e Adrián Prol, xestores de Innovación e Proxectos Nacionais de FEUGA.

Ash4Soil: mellora produtiva de chans, cultivos agrícolas e plantacións forestais mediante un enmendante obtido a partir da valorización de cinzas de biomasa. Con esta investigación búscase conseguir unha mellora na fertilidade de chans acedos e un incremento na produtividade en plantacións forestais e agrícolas, mediante o desenvolvemento e uso dun material nemedante-fertilizante denominado Ash4Soil.

O proxecto vai avaliar os beneficios para chans acedos do emprego do enmendante-fertilizante Ash4Soil, elaborado a partir de cinzas procedentes da queima de subproductos forestais, así como o seu efecto na produtividade de cultivos ao combinalo cun fertilizante nitrogenado de gran calidade elaborado a partir de xurros obtidos de explotacións gandeiras de Galicia, Estremadura e Castela e León.

Traballan coa Comunidade de Montes de Porto do Son xa que destaca polos múltiples aproveitamentos que realizan nas súas hectáreas

A través deste proxecto búscase lograr unha formulación e desenvolvemento dun produto enmedante-fertilizante Ash4Soil. Tamén mellorar do pH en chans acedos e a produtividade agrícola e forestal. Finalmente, validarase o produto Ash4Soil por parte dos principais actores implicados.

MULTI-FOREST: multifuncionalidad e valorización integral do monte a través da certificación da cadea de custodia. O grupo operativo galego pretende obter un modelo multifuncional e resiliente dun monte a través dunha mellora continua na súa xestión que permite incrementar a súa sustentabilidade e achegar un valor engadido aos produtos e aproveitamentos realizados nel.

Con este obxectivo, partiuse dunha análise de idoneidade do monte a través de tecnolóxicas satelitais que permita avaliar a viabilidade que implantar en pequenas zonas para o cultivo de froitos do bosque e cogomelos shiitake.

O proxecto finaliza en setembro de 2025, pero xa contan con algúns resultados nos montes de Baroña (Porto do Son, A Coruña) onde se desenvolveu o proxecto pola súa particularidade de múltiples aproveitamentos. Neste caso, centráronse na resina, madeira, cogomelos, mel e froitos do bosque, ademais da gandaría, centrada no cabalo.

Buscan producir material mellorado de reprodución para instalar nos bosques laboratorio, utilizando modelos selvícolas e o material xerado

Actualmente están a analizar o carbono retido, observando a evolución que terá coas novas implantacións de aproveitamentos, pero os resultados poderanse observar nuns anos. Ademais, todo iso contará cun valor engadido ao consolidar a certificación forestal sustentable PEFC, que se traballará na cadea de custodia dos produtos non maderables (mel ou os cabalos).

PLANFORLAB: rede de bosques laboratorio con planta mellorada para aumentar a resiliencia e a produción nos montes de coníferas. Está centrado no desenvolvemento de plantas melloradas de Pinus Pinaster, Pinus Radiata e Pinus sylvestris, utilizando material xenético innovador. Ao longo da investigación desenvolverase unha rede dixital para intercambiar experiencias e resultados sobre mellora xenética e estratexias contra patoloxías forestais.

A través desta iniciativa estableceranse tres bosques laboratorio, un en cada unha das autonomías participantes (Castela e León, Galicia e País Vasco), co deseño de modelos selvícolas innovadores para o tres especies. Ademais, mellorarase material de reprodución para instalar nos bosques laboratorio, utilizando modelos selvícolas e o material xerado. Finalmente, instalaranse parcelas de ensaio e demostración nos bosques laboratorio (2 hectáreas mínimo) que permitirán a comparación de datos e crearase unha rede dixital de monitoreo para así acceder aos datos sobre os bosques laboratorio.

Sustentabilidade no sector lácteo
Para presentar CLIMALACT e SUEROVAL interviñeron Patricia Fernández García e Adrián Prol, xestores de Innovación e Proxectos Nacionais de FEUGA.

CLIMALACT: desenvolvemento de protocolos e indicadores de sustentabilidade da marca “CLIMALACT”. O grupo operativo reúne a entidades de Galicia e Asturias, polo que está acoutado no territorio, e xurdiu ante a necesidade de pór en marcha medidas beneficiosas para o clima e o medio ambiente no sector lácteo, impostos pola PAC. A elección dos territorios foi porque representan case un 70 % da concentración de granxas en todo o territorio.

Revalorizarán o soro de quesería lácteo de Ou Cebreiro para a obtención dun ingrediente de alto valor 100 % natural

Este proxecto está considerado máis teórico e a través del caracterizaranse as prácticas de xestión na cadea alimentaria, desenvolvendo modelos sustentables e climaticamente neutros. A maiores, levará a cabo unha aplicación informática para o cálculo do índice de cumprimento do protocolo de neutralidade.

Actualmente teñen previsto realizar un Grupo Focal Multiacto, integrado por gandeiros, agricultores, investigadores, representantes políticos e sindicais, ademais doutros integrantes da cadea. A actividade será en Vegadeo en marzo e nela discutiranse cales son as debilidades e fortalezas que consideran que teñen as súas explotacións, en concreto na devandita rexión asturiana. Desta maneira, obterán información de primeira man para traballar nos protocolos e indicadores.

Patricia Fernández e
Adrián Prol, xestores de Innovación e Proxectos Nacionales de FEUGA

SUEROVAL: revalorización do soro de queixería lácteo para a obtención dun ingrediente de alto valor 100 % natural e a elaboración dunha nova gama de produtos alimentarios. Pretende obter un aditivo de aloto valor a partir de soro lácteo desecado, empregando un deshidratador híbrido solar con pegada de carbono case nula, que combina fariña de castaña e que permitirá elaborar unha nova gama de produtos: barritas enerxéticas, copos e snacks.

Traballan con Queixos Castelo, da DO O Cebreiro, o que supón unhas dificultades para a colocación do deshidratador híbrido polas condicións meteorolóxicas. A maiores, tamén contan con Trasdeza Natur, que xa leva anos traballando cun, e o que farán é adaptalo para que se consiga facer o proceso nunha soa etapa. En canto a Amarelante, encargarase da fariña de castaña, co que leva o proceso para obtela e conservala. Finalmente, o Centro Tecnolóxico, fará as primeiras elaboracións de produtos.

Actualmente xa se están facendo as primeiras probas de produtos e deseñando ese modelo final de deshidratador, para así ver se son capaces de axilizar os procesos.